Τέλος στις μονοκομματικές κυβερνήσεις

Οι πολίτες εκτοπίζουν από το πολιτικό σκηνικό τα δύο κόμματα εξουσίας, λένε ηχηρό όχι στον δικομματισμό και πειραματίζονται, δίνοντας εμπιστοσύνη στα μικρά κόμματα.

Ένας στους τρεις πολίτες είτε σκέπτεται να...
απέχει των εκλογών, είτε προσανατολίζεται σε άλλο κόμμα από τα γνωστά – θεσμικά, είτε προς το παρόν εντάσσεται στην δεξαμενή της αδιευκρίνιστης ψήφου.

Ως προς την αξιοπιστία τώρα των πολιτικών αρχηγών, ο πολίτης για άλλη μία φορά επιλέγει τον «Κανένα» ως καταλληλότερο πρωθυπουργό αλλά και διακηρύσσει την απόλυτη επιφυλακτικότητα του έναντι των κυρίαρχων πολιτικών προσωπικοτήτων.

Αυτά είναι σε αδρές γραμμές τα συμπεράσματα από την Ανοικτή Διαδικτυακή Ψηφοφορία, η οποία διεξήχθη από την «zougla.gr» και στην οποία ψήφισαν 11.754 πολίτες – χρήστες του Διαδικτύου.

Συγκεκριμένα οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να τοποθετηθούν σε μία πρώτη κατηγορία ερωτήσεων σχετικά με την τρέχουσα οικονομική κατάσταση και τις επιπτώσεις του Μνημονίου. Στη συνέχεια ακολουθούσε μία δεύτερη κατηγορία ερωτήσεων, οι οποίες αφορούσαν τις πολιτικές επιπτώσεις στην κοινωνία από την διαχείριση του Μνημονίου, τόσο από την Κυβέρνηση όσο και την Αξιωματική Αντιπολίτευση. Μία τρίτη κατηγορία ερωτήσεων αφορούσε τη βαθμολογία των υπουργών της κυβέρνησης αλλά και των πολιτικών αρχηγών.

Τέλος, οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να εκφράσουν την επιλογή τους ως προς την καταλληλότητα για πρωθυπουργό μεταξύ των Γιώργου Παπανδρέου και Αντώνη Σαμαρά αλλά και μιας άλλης… τρίτης λύσης. Επίσης κλήθηκαν να εκφράσουν την επιλογή του κόμματος που θα ψήφιζαν, αν οι εκλογές διεξάγονταν την επομένη Κυριακή (Πρόθεση Ψήφου).

Πρώτη Κατηγορία. Μνημόνιο και πολιτικό σκηνικό

Στο ερώτημα «ποια κυβέρνηση θα ήταν αποτελεσματικότερη για την έξοδο από την κρίση» οι πολίτες απάντησαν ως εξής:



Το ερώτημα περιελάμβανε πέντε (5) διαφορετικές επιλογές ως προς το κυβερνητικό σχήμα. Οι δύο πρώτες επιλογές, κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ ή κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας προτιμήθηκαν από ένα 10,8% και 18% αντίστοιχα, δηλαδή συγκέντρωσαν ένα 28,8 % που σημαίνει ότι λιγότερο από έναν στους τρεις πολίτες εμπιστεύονται τα δύο κόμματα εξουσίας για την έξοδο από την κρίση. Ένα ελάχιστο ποσοστό της τάξης του 2,6% επιλέγει την προοπτική συγκυβέρνησης ΠΑΣΟΚ – Νέας Δημοκρατίας. Οι πολίτες προφανώς έχουν αντιληφθεί την αδυναμία του δικομματικού σκηνικού να υιοθετήσει αποτελεσματικές λύσεις για την υπέρβαση του οικονομικού αδιεξόδου.

Εντύπωση προκαλεί, ωστόσο, το γεγονός ότι οι πολίτες ενώ επικροτούν σε ένα ποσοστό της τάξης του 22,2% τον σχηματισμό κυβέρνησης Τεχνοκρατών, αποδοκιμάζουν την εκδοχή της Οικουμενικής Κυβέρνησης αφού μόνον το 14,2% των ψηφοφόρων ψήφισαν υπέρ αυτής της εναλλακτικής λύσης. Ενδεχομένως ορισμένοι από αυτού να διαθέτουν ακόμη αρνητικά ανακλαστικά μετά και την εμπειρία της περιόδου 1989 -1991.

Στον παραπάνω πίνακα κυριαρχεί η επιλογή της «καμίας από τις ως άνω επιλογές». Οι πολίτες σε ποσοστό 26,4% αμφισβητούν την αποτελεσματικότητα όλων τα κλασσικών εναλλακτικών λύσεων για την έξοδο της χώρας από την κρίση. Η τοποθέτηση αυτή μπορεί να εξηγηθεί από μία ισοπεδωτική και συνολική απόρριψη των συμβατικών – αυτονόητων επιλογών που εντάσσονται στο παρόν πολιτικό σκηνικό. Μπορεί επίσης να εξηγηθεί και από μία απολύτως κατανοητή σύγχυση στην οποία έχει περιέλθει ένα μεγάλο τμήμα της κοινής γνώμης λόγω της κλιμακούμενης ανασφάλειας και του ενισχυόμενου ελλείμματος σαφούς προοπτικής για το μέλλον.

Στη δεύτερη ερώτηση αυτής της κατηγορίας, η οποία αφορά τον δείκτη αισιοδοξίας των πολιτών έναντι των εξελίξεων, οι ψηφοφόροι θεωρούν στην συντριπτική τους πλειοψηφία πως η οικονομική κατάσταση θα είναι σαφώς χειρότερη κατά την επόμενη τριετία.



Μόνον το 10% των ερωτηθέντων θεωρεί πώς κατά την περίοδο 2011 – 2013 η οικονομική κατάσταση θα βελτιωθεί. Το 75% δηλώνει απολύτως απαισιόδοξο, ενώ ένα 15% πιστεύει πώς οι οικονομικές εξελίξεις θα κινηθούν στα ίδια με τα σημερινά επίπεδα χωρίς θεαματικές αλλαγές.

Στην τρίτη ερώτηση οι ψηφοφόροι εκλήθησαν να τοποθετηθούν σχετικά με αυτό καθ’ εαυτό το Μνημόνιο και την εφαρμογή του. Οι απαντήσεις είναι οι ακόλουθες:



Την αποτυχία της φιλοσοφίας και του περιεχομένου του Μνημονίου διαπιστώνει το 67% των ερωτηθέντων.
Το 28% ωστόσο των πολιτών καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αποτυχία του Μνημονίου οφείλεται στη μη σωστή εφαρμογή του, μία τοποθέτηση η οποία διαφέρει ριζικά από προηγούμενη, αφού αυτή η ομάδα ψηφοφόρων που πλησιάζει το 30% ξεκινά από την βάση ότι το Μνημόνιο θα είχε αποτελέσματα εάν εφαρμοζόταν σωστά. Από τον συνδυασμό των τριών παραπάνω ερωτήσεων προκύπτει το συμπέρασμα πώς αυτή την στιγμή το «Αντιμνημονιακό Μπλοκ», οι αρνητικές δηλαδή τοποθετήσεις των πολιτών έναντι αυτής της επιλογής καλύπτει τα 2/3 της κοινής γνώμης σε αδρές γραμμές.

Επιστροφή στην δραχμή;



Τον απόλυτο σκεπτικισμό του Έλληνα πολίτη καταδεικνύει ο επόμενος πίνακας. Μόνον ένας στους τέσσερεις πολίτες επιθυμεί την έξοδο της χώρας από το ευρώ και την επαναφορά της δραχμής ως εθνικού νομίσματος. Την ίδια ώρα το 15% μόνον πιστεύει πώς η χώρα πρέπει να προσφύγει σε νέο δανεισμό. Το 60% αρνείται και τις δύο προτεινόμενες επιλογές.

Είναι άραγε αυτό το τμήμα της ελληνικής κοινωνίας που αναφέρεται ως «σιωπηρά πλειοψηφία»; Οι επόμενοι πίνακες θα οδηγήσουν σε ασφαλέστερα συμπεράσματα.

Βαθμολογία Υπουργών



Για μία ακόμη φορά ο Ανδρέας Λοβέρδος καταφέρνει να ξεχωρίσει αφού βρίσκεται στην πρώτη θέση της βαθμολογίας των πολιτών. Η τελευταία του μάλιστα δημόσια παρέμβασή του, με την οποία κάλεσε (υπέδειξε για την ακρίβεια) στον πρωθυπουργό να προχωρήσει άμεσα σε αλλαγές του κυβερνητικού σήματος αφενός αλλά και να λάβει τις δέουσες, δύσκολες αποφάσεις αφετέρου για την οικονομία, φαίνεται πώς ενίσχυσε την πολιτική αξιοπιστία του έναντι της κοινής γνώμης.

Στη δεύτερη θέση αναρριχάται ο Ευάγγελος Βενιζέλος ο οποίος κατά τους τελευταίου μήνες διατηρεί ένα προφίλ χαμηλών τόνων αλλά με συνεχείς πολιτικές παρεμβάσεις οι οποίες διαφοροποιούνται, διακριτικά έστω, εντός του Υπουργικού Συμβουλίου.

Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης υποχωρεί στην τρίτη θέση, για πρώτη φορά και ενδεχομένως αυτή η υποχώρηση να έχει σχέση με την αλλαγή υπουργείου, το οποίο υπό τις παρούσες συνθήκες δεν διαδραματίζει σε επικοινωνιακό επίπεδο τουλάχιστον, ισχυρό ρόλο. Πολλές θέσεις προς την κορυφή κερδίζει και ο Χάρης Καστανίδης, υπουργός Δικαιοσύνης, ο οποίος πολύ πρόσφατα αποκάλυψε στην Βουλή την ουσία της κόντρας του με τον Κώστα Σημίτη, τότε πρωθυπουργό, κόντρα που τον εξώθησε σε παραίτηση.

Ανακάμπτει ο Θεόδωρος Πάγκαλος, του οποίου οι ρήξεις επικοινωνιακού επιπέδου προκαλούν πάθη και άρα τον διατηρούν στην επικαιρότητα. Στις τελευταίες θέσεις ο κ. Χάρης Παμπούκης, ο Υπουργός Ναυτιλίας και έσχατος ο Υπουργός Εξωτερικών.

Παρατηρείστε πώς διαμορφώνεται η βαθμολογία των Υπουργών αλλά μόνον από τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ.



Εντός του ΠΑΣΟΚ ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης χαίρει μεγαλύτερης εκτίμησης καθώς και οι Γιάννης Ραγκούσης και Γιώργος Παπακωνσταντίνου καθώς και η Άννα Διαμαντοπούλου. Αναμφισβήτητη ωστόσο είναι η υπεροχή του Ανδρέα Λοβέρδου (47%) εντός του ΠΑΣΟΚ με τον Ευάγγελο Βενιζέλο στη δεύτερη θέση.

Βαθμολογία πολιτικών αρχηγών



Ο Αντώνης Σαμαράς προηγείται σε αυτόν τον πίνακα αποκτώντας μία αισθητή διαφορά από τον Γιώργο Παπανδρέου. Εντυπωσιακό το ποσοστό του Γιώργου Καρατζαφέρη ο οποίος «πλασάρεται» στην τρίτη θέση ως προς την δημοφιλία – αποτελεσματικότητα μεταξύ των πολιτικών αρχηγών. Στην τέταρτη θέση ο νεοεμφανιζόμενος Γιάννης Δημαράς του οποίου η παρουσία όπως θα δούμε και παρακάτω συνιστά «φαινόμενο Τσοβόλα» στα αριστερά του ΠΑΣΟΚ, φαινόμενο που αντλεί ψήφους και πολιτική ενέργεια από το κυβερνών κόμμα.

Τα ποσοστά του Γιώργου Καρατζαφέρη και της Ντόρας Μπακογιάννη (4,2%) από την άλλη συνιστούν με την σειρά του ευκρινή κίνδυνο για την «Γαλάζια πολυκατοικία» αφού οι προσωπικότητες αυτών των δύο πολιτικών σε συνδυασμό με τα ποσοστά που λαμβάνουν τα κόμματα τους αφαιρούν από τον Αντώνη Σαμαρά ελπίδες για μία αποτελεσματική εκλογική εμφάνιση στις επόμενες εκλογές αν και εφόσον διατηρηθούν μέχρι τότε αυτοί οι συσχετισμοί.

Στην Αριστερά τώρα, και πέρα από ένα λογικό να και υπό τις παρούσες συνθήκες χαμηλό ποσοστό της Αλέκας Παπαρήγα, ο Φώτης Κουβέλης προηγείται ως προς την πολιτική αποτελεσματικότητα του Αλέξη Τσίπρα έστω και μία ελάχιστη διαφορά. Αυτή η εξέλιξη καταδεικνύει και την δυναμική του συγκεκριμένου πολιτικού καθώς και του κόμματος του οποίου ηγείται.

Εκλογές, Ανασχηματισμός ή κάτι άλλο;

Η επόμενη ερώτηση αφορά την εικόνα της κυβέρνησης η οποία είναι σαφώς αρνητική για την συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην Διαδικτυακή Ψηφοφορία.



Αμέσως μετά προβάλλεται ο πίνακας ο οποίος καταγράφει την εικόνα και τις επιδόσεις της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Τα συμπεράσματα και πάλι οδηγούν στο αρχικό συμπέρασμα περί της κατάρρευσης του δικομματικού συστήματος εξουσίας.



Την εκτενέστερη καταγραφή του πολιτικού σκηνικού καταγράφουν οι δύο επόμενες ερωτήσεις που ζητούν από τους πολίτες να τοποθετηθούν έναντι του ενδεχομένου πρόωρης προσφυγής στις κάλπες και έναντι της ανάγκης ή όχι να προχωρήσει ο πρωθυπουργός σε Ανασχηματισμό.



Στον πίνακα αυτό καταγράφεται ένα ασυνήθιστα μεγάλο ποσοστό «δεν ξέρω – δεν απαντώ» της τάξεως του 37%, το οποίο δεν φανερώνει αδιαφορία ή απολίτικη στάση, αλλά καταδεικνύει πολιτική αμηχανία ως προς την προοπτική ενός εγχειρήματος όπως ο Ανασχηματισμός. Ο ψηφοφόρος δεν είναι σίγουρος και πάντως δεν είναι διατεθειμένος να παρασυρθεί συναισθηματικά από μία εξέλιξη γνωρίζοντας πως τα προηγούμενα κυβερνητικά σχήματα δεν κατάφεραν ούτε εκείνα για τα οποία είχαν δεσμευτεί.



Για πρώτη φορά τα ποσοστά εκείνων των πολιτών που επιθυμούν πρόωρες εκλογές και εκείνων που απορρίπτουν αυτήν την προοπτική είναι απολύτως μοιρασμένα. Κατά το τελευταίο διάστημα κυριαρχούσε στην κοινωνία η αίσθηση της απόρριψης μιας εκλογικής αναμέτρησης με το σκεπτικό πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα προκαλούσε πολλά περισσότερα προβλήματα από εκείνα που πιθανά θα επέλυε. Η νέα φάση της οικονομικής κρίσης και το ορατό Νέο Μνημόνιο φαίνεται πώς έχουν προκαλέσει άλλες σκέψεις και διαφοροποιημένα ανακλαστικά στους εκλογείς.

Καταλληλότητα για πρωθυπουργός



Η επιλογή «Κανένας» θριαμβεύει και πάλι με μία διαφορά. Το ποσοστό του «κανενός καταλληλότερου» αυξάνεται την ώρα που τα ποσοστά του σημερινού πρωθυπουργού καταρρέουν χωρίς τα ποσοστά του Αντώνη Σαμαρά, αν και σαφώς θετικότερα από του Γιώργου Παπανδρέου να υπόσχονται μία πολιτική δυναμική που θα οδηγούσε σε μία πλήρη ανατροπή του σκηνικού. Η κατάρρευση του πρωθυπουργικού προφίλ του Γ. Παπανδρέου είναι σαφής και για ορισμένους αναμενόμενη. Η επιφυλακτικότητα ωστόσο των ψηφοφόρων έναντι του αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας είναι επίσης απολύτως ενδεικτική των προθέσεων της κοινωνίας.

Πρόθεση Ψήφου

Οι ψηφοφόροι γύρισαν την πλάτη στο πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης. Επιλέγουν μία βουλή με 7 ή ακόμη και 8 κόμματα. Δεν πιστώνουν με αυτοδυναμία κανένα κόμμα. Σε ένα μεγάλο ποσοστό της τάξης του 12,6% , επιλέγουν την αποχή από τις κάλπες. Ένα 10% επιλέγει ένα άλλο κόμμα από τους γνωστούς, συστημικούς και θεσμικούς κομματικούς μηχανισμούς. Ένα ποσοστό της τάξης του 11 % βρίσκεται στην ζώνη της αδιευκρίνιστης ψήφου. Με λίγα λόγια ένας στους τρεις ψηφοφόρους δεν προτίθεται να ψηφίσει ένα από τα υπάρχοντα κοινοβουλευτικά κόμματα συμπεριλαμβανομένων των νεοϊδρυθέντων.



Το κυβερνών κόμμα βρίσκεται στην ζώνη της απόλυτης συντριβής με τον σχηματισμό του Γιάννη Δημαρά «Άρμα Πολιτών» να του αποσπά ένα 4,6%.

Η Αξιωματική Αντιπολίτευση με σαφές προβάδισμα άνω των δέκα (10) ποσοστιαίων μονάδων βρίσκεται στην ζώνη του απόλυτου ιστορικού χαμηλού της παράταξης από την ίδρυσή της.

Κανένα από τα δύο κόμματα εξουσίας με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο δεν φαίνεται ικανό να «φαντασιωθεί» εκλογική αυτοδυναμία. Αν οι εκλογές διεξάγονταν την επόμενη Κυριακή είναι πολύ πιθανόν να εισέρχονταν στη Βουλή το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς και το «Άρμα Πολιτών» ανεβάζοντας τον αριθμό των κοινοβουλευτικών κομμάτων σε επτά (7) τουλάχιστον και με το κόμμα της Ντόρας Μπακογιάννη να είναι ικανό να το «παλέψει» μέχρι τέλους.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες το επόμενο πολιτικό σκηνικό εμφανίζεται ως επανάληψη του ιταλικού σεναρίου των περασμένων δεκαετιών αλλά υπό δυσμενείς έως απαγορευτικές οικονομικές συνθήκες. Σε περίπτωση επαλήθευσης των ανωτέρω, η χώρα θα εισέλθει σε ένα πολιτικό σύστημα όπου οι κυβερνήσεις συνασπισμού θα αποτελέσουν αναγκαστική συνθήκη για την επιβίωση του. Πρόκειται για μία εντελώς διαφορετική κουλτούρα από εκείνην που επιβλήθηκε από το 1974 και μετά.


Η ταυτότητα της έρευνας

Η Διαδικτυακή Ψηφοφορία διεξήχθη από το βράδυ της Κυριακής 15 Μαΐου έως το βράδυ της Πέμπτης 19 Μαΐου. Ψήφισαν 11.754 χρήστες τους Διαδικτύου. Το δείγμα σταθμίστηκε στη βάση των δημογραφικών δεδομένων της απογραφής του 2001. Ως προς την πρόθεση ψήφου το δείγμα σταθμίστηκε στη βάση των επιλογών των ψηφοφόρων στις εκλογές του Οκτωβρίου του 2009.
http://www.zougla.gr